Το «δημοκρατικό κράτος» του Αλέξη Τσίπρα

 

Δεν υπάρχει κράτος που «θα λειτουργεί μόνο για το καλό του λαού», το κράτος είναι πεδίο διαμάχης και εξισορρόπησης πολλών και διαφορετικών κοινωνικών δυνάμεων και συμφερόντων, εντός, πέριξ και εκτός αυτού. Τα κράτη που «λειτουργούν σωστά» σε άλλες Ευρωπαικές χώρες είναι αποτέλεσμα ενός modus vivendi και ενός σημείου εξισορόπησης μεταξύ αυτών των δυνάμεων και συμφερόντων στις κοινωνίες τους, που έχει κατακτηθεί εδώ και καιρό και δεν έχει καταρρεύσει πλήρως ακόμα όπως στην Ελλάδα.

Η επίκληση για ένα «καλύτερο δημοκρατικό κράτος προς όφελος των πολιτών» έξωθεν της κοινωνίας και των ταξικών συγκρούσεων και διεργασιών της είναι κενή ρητορεία χωρίς αληθινό ιστορικό νόημα. Η δε τεχνοκρατική φαντασίωση της «καλύτερης λειτουργικότητας» του κράτους δεν είναι τίποτα άλλο παρά η νομιμοποίηση και το raison d’etre των γραφειορκατικών τεχνοκρατικών στρωμάτων (παλιών και νέων) συνδεδεμένων με το κράτος.

Ποτέ δεν ήταν η καλύτερη λειτουργικότητα του κράτους, που είναι όντως ιστορική έννοια υπαρκτή, προιόν κάποιου τεχνοκρατικού «σοφού» μάστερ πλαν, αλλά προιόν της σύγκλισης και εξισορρόπησης των κοινωνικών συγκρούσεων και διεργασιών μέσα από την εξέλιξη της θεσμικής, πολιτισμικής και κοινωνικής ιστορίας με διαδικασίες πολυετείς.

Και φυσικά πάνω από όλα με τη μεγαλύτερη βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι ένα κράτος υπάρχει και θα υπάρχει πάντα πρωταρχικά και για τον ίδιο του εαυτό του.

Στην ουσία πλην των δημοσκοπικών και επικοινωνιακών σκοπών τους, τα σύνθηματα περί «επιτέλους υγιούς αστικού, φιλολαικού, φιλικού στους πολίτες κτλ κράτους» στον πολιτικό λόγο του «νέου και γενναίου» Σύριζα, είναι το νέο αυτοαναφορικό ιδεολόγημα μιας φρέσκιας, νέας και φιλόδοξης «τάξης» γραφειοκρατών/διαχειριστών/αξιωματούχων εντός και πέριξ του κράτους (παρόλη την ανακύκλωση σε αρκετές περιπτώσεις παλαιών προσώπων) που θέλουν να ενσωματωθούν και να ενταχθούν βαθύτερα στο Ελληνικό κράτος της μεταπολίτευσης όπως το ξέρουμε. Ως φορείς ενός «νέου ιδεολογήματος» (που δεν είναι νέο απλώς τα πρόσωπα ως ένα βαθμό άλλαξαν) και άρα νομιμοποιημένα απέναντι στα προηγούμενα γραφειοκρατικά στρώματα και στην κοινή γνώμη, που δημιουργήθηκε ως κατάσταση από τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις ιδίως στον κυβερνητικό Σύριζα.

Το Ελληνικό κράτος της μεταπολίτευσης που είναι και θα είναι το μόνο υπαρκτό κράτος σχεδόν με βεβαιότητα και για τα επόμενα χρόνια.

Είναι αστείος, αν όχι ένα καλά σκηνοθετημένο παλιό τρυκ με νέα πρόσωπα, ο βασικός σκοπός του Τσίπρα ως η «αλλαγή» του πελατειακού άδικου κράτους σε «δημοκρατικό». Παρόλο που ένα κράτος δεν είναι ποτέ δημοκρατικό, απλώς έχει δημοκρατικούς ή μη δημοκρατικούς θεσμούς και θεσμική διάρθρωση και προσωπικό με δημοκρατική νοοτροπία ή το αντίθετο (επιβεβλημένη ή μη), το πιο σουρεαλιστικό είναι (και λυπάμαι που θα το πω) ότι η πιό «δίκαιη» περίοδος που μπορεί να έχεις στην ιστορία του Ελληνικού κράτους ήταν η περίοδος μετά το πασοκ όπου η διαφθορά και οι πελατειακές σχέσεις απλώς διάχυθηκαν και μοιράστηκαν σε περισσότερους «προς τα κάτω» (με τις αναλογίες φυσικά που επέβελαν οι σχέσεις εξουσίας με τις ελιτ να κρατάνε πάντα την μερίδα του λέοντος) και καθαρά βέβαια ως αναγκαίος τότε μηχανισμός αναπαραγωγής της εξουσίας. Σήμερα ούτε καν μια τέτοια «ισότητα στη διαφθορά» δεν μπορεί να επιτευχθεί.