H ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και η εκβιομηχάνιση ήταν το μάντρα του καθεστώτος της ΕΣΣΔ, σε ένα πλαίσιο σοσιαλιστικής ισότητας (σαφώς πολύ μεγαλύτερης από πριν) και «απελευθέρωσης» της εργασίας ως παραγωγικής δύναμης, δεν ήταν η πλήρης απελευθέρωση του ανθρώπινου υποκειμένου και ας ήταν και αυτό στα ειλικρινώς διακηρυγμένα προτάγματα, αλλά αδύνατο να γίνει τότε. Η ίδια η «φυσικά τάξη πραγμάτων» τότε με την δυναμική ανάδυση και κυριαρχία της τεχνικής και της τεχνολογικής παραγωγής οδηγούσε εκεί ως το κυρίαρχο Ιστορικό πλαίσιο. Και μάλιστα σε ένα πλαίσιο ανταγωνισμού ζωής και θανάτου με τις καπιταλιστικές χώρες σε αυτό ακριβώς στο πεδίο, στην παραγωγή και στην τεχνική.
Κανένα κομμουνιστικό κόμμα όπως και να ήταν εσωτερικά και ιδεολογικά συγκροτημένο και όποια αλληλεπίδραση να είχε με τις μάζες δεν νομίζω ότι μπορούσε να αγνοήσει και να προσπαθήσει να «αλλάξει» τις Ιστορικές δυνάμεις, χωρίς να υποστεί αφανισμό το ίδιο και το πρόταγμα του.
Άρα ένα καθεστώς πραγμάτων στην ΕΣΣΔ που θα συνέχιζε να υπάρχει και να παίζει αληθινό ρόλο (επαναστατικό και ενάντια στον καπιταλισμό) στο παγκόσμιο παιχνίδι των ιδεολογικών και υλικών διεθνών ανταγωνισμών του παγκόσμιου καπιταλισμού, θα κατέληγε στον παραγωγισμό, στην πειθαρχία και στην ιεραρχία, που θα έδιναν αποτελέσματα στα ιστορικά τότε επίδικα.
Πολύ περισσότερο αυτά ισχύουν σε ένα εξωτερικό πόλεμο όπως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (μη εσωτερικός και μη επαναστατικός) που είναι η αποθέωση των πιο πάνω.
Πιο μεγάλες αποτυχίες και σαπίλες θα έβλεπα σε επόμενες περιόδους της ΕΣΣΔ, που παιζόταν και σε άλλα πεδία το παιχνίδι, χωρίς να ξεπλένω τις ακρότητες και παρεκτροπές (sic) και της περιόδου που μιλάμε, που ξέφευγαν αρκετές φορές. Αλλά αυτά θα έπρεπε να κατανοηθούν και να αναλυθούν από το ΚΚΣΕ, γιατί και πως και κυρίως πως μπορούσε να γίνει αλλιώς -για το μέλλον και τις άλλες χώρες -αλλιώς τι σκατά διεθνιστικό ήταν (και είναι) το κομμουνιστικό πρόταγμα. Όχι να λέμε φταίει η βαρβαρότητα και η σκληρότητα του Στάλιν που είναι εντελώς αντι-ιστορική ανάλυση.
Το δε ερώτημα αν ήταν ο Στάλιν και το καθεστώς του ή ο σοβιετικός λαός το αίτιο της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης είναι ένα λάθος ερώτημα. Μια και μιλάμε για μια διαλεκτική ενότητα λαού, κόμματος και κράτους, με τα μέρη του την ίδια στιγμή σε σύμπνοια και με κοινούς στόχους και ταυτόχρονα με αλληλοσυγκρουόμενες δυναμικές και συμφέροντα, το τελευταίο όχι ως διαφορετικά ταξικά συμφέροντα με την κλασσική έννοια του όρου, αλλά διαφορετικά “συμφέροντα” διαχειριστή και διαχειριζόμενου.
Σαφώς και όλο αυτό το γιγάντιο πρόταγμα της ΕΣΣΔ ήταν ΚΑΙ ένα αυταρχικό πρόταγμα κατά διαστήματα και σε μέρη του, μαζί με άλλα πράγματα που δεν ακούγονται και τόσο άσχημα, όπως ας πούμε η γνήσια, επίμονη και συνεχής απόπειρα του χτισίματος των προϋποθέσεων και ταυτόχρονα του ίδιου του σοσιαλιστικού κράτους και της σοσιαλιστικής κοινωνίας-και θεωρώ εντελώς λάθος τον όρο κρατικός καπιταλισμός για όλες τις περιόδους της ΕΣΣΔ.
Ακόμα πολύ πιο “αυταρχικό” εγχείρημα θα κατέληγε να ήταν τελικά και η υπεράσπιση του, σε μια επίθεση από τους ναζί που στόχευε στον ολοκληρωτικό αφανισμό, όχι απλώς του καθεστώτος αλλά τελικά και των σοβιετικών λαών μέσω της -αναλόγως με τις ανάγκες του ναζιστικού ζωτικού χώρου- ολικής ή μερικής γενοκτονίας και του εξανδραποδισμού τους.
Το πιο σαφές όλων είναι ότι το σοβιετικό καθεστώς τότε και κατ’ επέκταση ο Στάλιν, είχε όχι μόνο την αποδοχή από τον Σοβιετικό λαό αλλά υπήρχε και ταύτιση κοινής μοίρας και συμφερόντων, αλλιώς ο λαός θα έκανε ένα διμέτωπο αγώνα εναντίον του κατακτητή και του καταπιεστή του, όπως ας πούμε στην Κομμούνα του Παρισιού. Αλλά οι ιστορικές συνθήκες και τα εσωτερικά καθεστώτα δεν ήταν καθόλου ίδια, ενώ και το Σταλινικό καθεστώς καθόλου δεν ήταν μονοσήμαντα ο “καταπιεστής του λαού” και «τίποτα άλλο εκτός από αυτό», στο μηχανιστικό αφήγημα ενός λαού -αφηρημένης θεωρητικής οντότητας που θα πρέπει πάντα να είναι και να κάνει αυτό που η κάθε ιδεαλιστική σχηματική ερμηνεία απαιτεί. Με μοναδική κριτήριο μάλιστα εδώ την αφηρημένη, α-ιστορική και διανοητική κατασκευή της “ελευθερίας” της κλασσικής πολιτικής θεωρίας, που έχει αναγκαστικά νοηματοδοτηθεί από την ιστορική ανάπτυξη του καπιταλισμού και πιο συγκεκριμένα του δυτικού της πρωταρχικής συσσώρευσης.
Τώρα όσοι στην ουσία αρνούνται την μεγάλη αντιφασιστική νίκη ως επίτευγμα του Σοβιετικού λαού και του Σοβιετικού καθεστώτος μαζί, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό εντάσσονται στη θεωρία των 2 άκρων του “κόκκινου και μαύρου φασισμού” και στην νέα μεταμοντέρνα νεοφιλελε ερμηνεία της ιστορίας, που αγνοεί -εσκεμμένα- τα κάθε φορά ριζικά διαφορετικά πλαίσια και ριζικά διαφορετικές συνθήκες. Αυτό που -νομίζουν -ότι τους δικαιώνει είναι μια «ασυμβίβαστη ελευθεριακότητα» τύπου ni Stalin ni Hitler. Πλην της αντι-ιστορικής (σε σημείο βιασμού των ιστορικών δεδομένων,αφετηριών και συνθηκών) βλακείας του πράγματος, θεωρούν επίσης ότι εκεί υπάρχει και ένα ψευδοδίλημμα.
Το θέμα είναι δίλημμα για ποιόν, και τι είδους; Ως θεωρητική και ηθική ανάλυση η οποία δεν έχει κανένα νόημα τελικά σε τέτοιες στιγμές της Ιστορίας; Γιατί το μόνο που έχει νόημα, είναι να μπει κανείς, «γυρνώντας πίσω στο χρόνο», στα παπούτσια των Σοβιετικών στρατιωτών ,αξιωματικών, εργατών, κομσομόλων και κομισάριων και να δει απλά ότι το δίλημμα όχι μόνο ήταν όσο πιο πραγματικό γίνεται, αλλά και τιθέμενο με όρους ζωής ή θανάτου, όπου αυτό που παιζόταν ήταν ο ολοκληρωτικός αφανισμός ως ξεκάθαρη πρόθεση και αυτό μάλιστα μόνο από την μεριά των ναζί. Γιατί η «ΕΣΣΔ του Στάλιν» ( ως σύμβαση του λόγου) όταν νίκησε την Γερμανία έχτισε την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας, δίνοντας πρόοδο, ειρήνη, σταθερότητα, ισότητα, πάντα συγκριτικά με την προηγούμενη ιστορία της Γερμανίας σε βάθος αιώνων, χωρίς να ξεχνάμε και την Στάζι και άλλα ανάλογα σκοτεινά σημεία αυτών των καθεστώτων. Αλλά πάλι δεν είμαστε και τόσο αμοιβάδες να μην βλέπουμε ότι οι κάτοικοι της DDR -γιατί εκεί μπορεί να γίνει η ιστορική σύγκριση – έχασαν και χάνουν συνεχώς όλο και πιο πολλά από τις προηγούμενες κατακτήσεις τους και έχουν και NSA και ντόπια «πούρα γερμανική» μετα-Στάζι to keep an eye on everyone as always.
Σχολιάστε